Lectoraat Beroepsonderwijs
Het lectoraat Beroepsonderwijs doet onderzoek naar hoe mensen (blijven) leren voor beroepsuitoefening, naar hoe we in diverse leeromgevingen leren kunnen stimuleren, en hoe we leren kunnen waarderen zodat het potentieel van lerenden ook zichtbaar wordt tijdens en bij de (tijdelijke) afronding van het leerproces.
Onderzoekslijnen binnen het lectoraat
De centrale vraagstelling van het lectoraat is als volgt: Hoe kunnen lerenden worden gestimuleerd in hun ontwikkeling als beroepsbeoefenaar?
De centrale onderzoeksvraag beantwoorden wij in het licht van twee, sterk gerelateerde, functies van het beroepsonderwijs:
- Voorbereiden op beroepsuitoefening; en
- Leven Lang Ontwikkelen (LLO).
Onze kijk op leren is het gedeelde fundament van twee expertisegebieden, vanuit waar wij de centrale onderzoeksvraag beantwoorden:
- Leeromgevingen; en
- Waarderen.
Volgens ons gaat leren om de doorlopende ontwikkeling tot bekwame professional, een professional die in een beroep groeit en steeds meer bijdraagt aan dat beroep. Zij ontwikkelen kennis, vaardigheden en attituden ofwel beroepsbekwaamheid, handelingsrepertoire en een beroepsidentiteit.
Daarnaast gebeurt leren volgens ons altijd in interactie met wat voor de lerende ‘betekenisvolle anderen’ zijn. Dat zijn bijvoorbeeld docenten, medestudenten (peers), collega’s op de werkplek, experts, e.d.
Ook gebeurt leren volgens ons altijd in situatie. Typisch voor het leren in het beroepsonderwijs is namelijk dat het plaatsvindt in allerlei sociale contexten, zoals op school, op de werkplek, op de grens tussen school en de werkplek en midden in onze samenleving.
Projecten
Leeromgevingen kunnen lerenden stimuleren in hun ontwikkeling als beroepsbeoefenaar, bijvoorbeeld door interactie met de aanwezige actoren zoals docenten, werkplekbegeleiders en mede-studenten. Een leeromgeving bestaat uit de fysieke en digitale omgeving waarin lerenden actief zijn, en omvat ook de sociaal-culturele context. Leeromgevingen spelen zich vaak af op de grens tussen school en werk. Daarnaast worden leeromgevingen worden steeds vaker interprofessioneel en transdisciplinair.
Projecten
In het beroepsonderwijs wordt leren en het geleerde op allerlei manieren beoordeeld of, hoe wij het liever benoemen, gewaardeerd om het leren van lerenden te stimuleren in de beoogde richting. Naar ons idee hebben diverse belangrijke anderen in een leeromgeving een rol in dit proces van waarderen. Het waarderen gebeurt in interactie, zowel tijdens het leerproces als bij de (tijdelijke) afronding van het leerproces. Een specifieke vorm van interactie is de vormen van begeleiding door opleiders het leerproces stimuleren.
Projecten
Onderzoekswerkplaatsen
In 2016 is het lectoraat Beroepsonderwijs gestart met de onderzoekswerkplaatsen. In deze werkplaatsen komen de professionele praktijk van mbo/hbo, onderwijs en onderzoek samen.
In de onderzoekswerkplaats 'Beoordelen in beroepsonderwijs' wordt gewerkt aan praktijkvraagstukken rondom beoordeling.
Deze vraagstukken spelen bijvoorbeeld rond programmatisch toetsen in het hoger beroepsonderwijs of het verantwoorden van de diplomabeslissing in het middelbaar beroepsonderwijs, het volgen van studentontwikkeling door middel van formatief evalueren en het versterken van de feedbackcultuur. In de onderzoekswerkplaats participeren twee HU-docenten die promotieonderzoek doen.
Onze praktijkvraagstukken gaan over:
- De 12 succescriteria van feedback.
- Wat vraagt de implementatie van programmatisch toetsen?
- Hoe kunnen we feedback-zoekend gedrag van studenten bevorderen?
Als onderzoekswerkplaats hebben we een artikel (november 2019) geschreven over onze werkwijze. In het artikel wordt ook een aantal resultaten gedeeld. Zo hebben we als werkplaatsleden een poster en filmpje gemaakt over een wetenschappelijk artikel dat we samen hebben gelezen (Sadler, R. (2010). Beyond feedback: developing student capability in complex appraisal. Assessment & Evaluation in Higher Education, 35, 535-550.)
De onderzoekswerkplaats wordt gecoördineerd door Bas Agricola. Heb je interesse in deelname? Neem dan contact op met Bas.
Deze onderzoekswerkplaats is een knooppunt rond het thema leeromgevingen als broedplaats voor LLO in het beroepsonderwijs. Deelnemers zijn professionals uit het beroepsonderwijs en de HR(D). Er wordt gezamenlijk onderzoeksmatig gewerkt, waarbij de eigen praktijkvraagstukken het uitgangspunt zijn.
Leven Lang Ontwikkelen? Een breed terrein:
- Mbo en hbo; BBL, deeltijd bachelor/Ad/master, contractonderwijs, professionalisering e.d.
- Loopbaanontwikkeling
- Human Capital Innovation
- Werkplekleren
- Leeromgevingen waar ervaren professionals naast aankomende professionals (studenten) leren
- Learning communities, zorginnovatiecentra, social labs, PLG’s, Change labs e.d.
- ...
Tijdens de onderzoekswerkplaats voer je kleinschalig, praktijkgericht onderzoek uit dat is ingebed in je eigen LLO-praktijk rond een praktijkkwestie. Je denkt met elkaar mee over het doen van onderzoek en je bespreekt en duidt samen de ontwikkelde inzichten. Je werkt samen aan tastbare kennisproducten zodat er doorwerking komt naar je eigen lokale praktijk.
De onderzoekswerkplaats wordt begeleid en gecoördineerd verschillende lectoren, practoren en een hoogleraar werkzaam op het terrein van LLO: Ilya Zitter, Franck Blokhuis, Stephan Corporaal, Marinka Kuijpers en Marco Mazereeuw. Vragen? Stel ze aan coördinator Ilya Zitter.
In de onderzoekswerkplaats Leerprocessen staat het leren van studenten in het beroepsonderwijs centraal. Dat leren is best complex, want het is gericht op de ontwikkeling van beroepskennis, een handelingsrepertoire en beroepsidentiteit. Het vindt dan ook plaats in verschillende leercontexten: meer of minder praktijkgericht, school- of werkgericht, en aan de hand van meer of minder authentieke en open taken. Zo volgen studenten algemene en beroepsgerichte vakken en nemen ze deel aan projecten, (gesimuleerd) leren op de werkplek en stages. In deze werkplaats onderzoeken we hoe studenten in en vooral ook door de verschillende contexten heen leren en hoe dat leren kan worden ondersteund.
Elke werkplaatsdeelnemer kan daarbinnen een eigen praktijkvraag oppakken. Bijvoorbeeld naar:
- het begeleiden van studenten die een flexibele leerroute volgen;
- hoe studenten te helpen het leren op school aan het leren op de werkplek te koppelen; en
- hoe studenten samenhang tussen de ontwikkeling van beroepskennis, een handelingsrepertoire en beroepsidentiteit ervaren.
We starten de werkplaats met het verkennen van enkele begrippen, waarmee we complexe leerprocessen in en door de verschillende contexten van het beroepsonderwijs beter denken te kunnen begrijpen. We werken daarbij kort cyclisch: door onderwijs te ontwikkelen, uit te voeren en door daarbij het leren van studenten te onderzoeken kunnen we de leerprocessen zowel theoretisch als praktisch duiden. Dit doet elke deelnemer aan de hand van diens eigen praktijkvraag. Dit levert inzichten, praktijkkennis en tools op die begeleiders kunnen inzetten voor het uitlokken en versterken van leerprocessen van studenten in en door verschillende contexten heen.
De onderzoekswerkplaats wordt begeleid door Maaike Koopman en Annoesjka Boersma, beiden senior onderzoekers bij het lectoraat Beroepsonderwijs. Voor vragen kun je terecht bij coördinator Maaike.
Promotieonderzoek: Zicht op het leren van mbo-studenten
ProjectDit promotieonderzoek wil meer zicht krijgen op hoe mbo-studenten leren en hoe zij de verschillende onderdelen van hun opleiding met elkaar verbinden. Dit om zo mbo-opleidingen te kunnen verbeteren.
Buitenkansen: Natuur als leeromgeving in het HBO
ProjectOnderwijs in de buitenlucht heeft bewezen positieve impact voor studenten, docenten én de planeet. In dit project onderzoeken we hoe de natuur als leeromgeving bij kan dragen aan de leerprocessen van studenten en hun ontwikkeling tot bekwame en bewuste professionals.
Stagebegeleiding van studenten - voer het goede gesprek
ProjectDe hierin ontwikkelde gesprekstool voor “het goede gesprek” opent de deur voor professionalisering van de mbo-docent en de verbetering van het stagegesprek.
Meer informatie
Wil je meer weten over het lectoraat Beroepsonderwijs?
Publicaties
- Academic capital formation upon the transition to higher education First-year students’ experiences after participation in a preacademic program
- Adaptief vermogen van leraren en leidinggevenden Een vignettenstudie naar omgaan met verandering
- Leren van feedback Met de leerkracht op avontuur: Een HUpabo onderwijsinnovatie project in het werken met leeruitkomsten binnen de principes van programmatisch toetsen
Onderwijs
We ontwikkelen en delen actief kennis met hbo- en mbo-instellingen. Actuele praktijkvraagstukken en thema’s bepalen zo de onderzoeksagenda van ons lectoraat. We zoeken daarbij de verbinding tussen onderwijs, beroepspraktijk en onderzoek.
“De lange lijn van onderzoek naar onderwijs en leren is belangrijk en nodig: niet alleen met het oog op kennisontwikkeling, maar ook omdat daar een belangrijke waarde van beroepsonderwijs ligt”
Elly de Bruijn Lector Beroepsonderwijs
Onze lectoren en onderzoekers
Meer nieuws
Ga voor meer nieuws naar de nieuwswebsite van het lectoraat Beroepsonderwijs
Nieuwswebsite lectoraat Beroepsonderwijs