veilig leren presenteren

"In veel beroepen is het belangrijk dat je voor een groep kunt presenteren", aldus HU-docent-onderzoeker Stan van Ginkel. "Dat betekent dat het in veel beroepsopleidingen geleerd wordt. Veel oefenen is dé manier om soepel te leren presenteren. Klassikaal oefenen is echter tijdsintensief: Als je in een klas van 30 studenten iedereen 10 minuten laat presenteren, heb je daar vijf uur voor nodig. En dan hebben de studenten nog maar 10 minuten geoefend. Wat als een ambitieuze student flink wil groeien en er 40 uur in wil steken? Dat valt klassikaal niet te faciliteren. Maar er is ook de andere kant: presentatieangst is een van de meest prominente angsten in sociale situaties. Wat doe je met studenten die voor een groep staan zo stressvol vinden dat ze zich niet op de inhoud van hun presentatie kunnen richten? Als de presentatie geen leermoment maar een negatieve ervaring oplevert, kan de angst juist verergeren. We ontwikkelen tools die dit oplossen."

Stan: "We ontwikkelen twee tools om studenten laagdrempeliger te leren presenteren. De eerste is een omgeving die je ziet via een VR-bril. Je houdt je presentatie voor een virtueel publiek. Dat publiek reageert op je presentatie zoals echt publiek. Ze kijken aandachtig, of kijken juist wat ongeïnteresseerd weg. Doordat de toeschouwer als echt publiek reageert, leer je om te gaan met publiek zonder dat je het gevoel hebt dat je een slechte indruk kunt maken op de groep. Na de presentatie geeft de app een feedback om je presentatie te verbeteren. De technologie detecteert bijvoorbeeld hoe snel je praat en hoeveel oogcontact je maakt."

De VR-leeromgeving is ontwikkeld door CoVince. Richard van Tilborg, mede-oprichter van CoVince: "Wij ontwikkelen virtuele omgevingen met de voordelen van offline omgevingen. Dat doen we omdat we ervan overtuigd zijn dat mensen daar beter uit de verf komen dan in gangbaardere virtuele omgevingen. Een virtuele omgeving die aansluit bij de menselijke beleving bevordert het leren en samenwerken van mensen. En maakt dat ook veel leuker." Stan: "Die visie sluit heel goed aan bij de ambities van dit project. Dat maakt CoVince een logische samenwerkingpartner, waar we dit graag mee oppakten."

"De VR-bril kan je lichaamstaal niet detecteren. Daarom hebben we daar een aparte tool voor gemaakt. De app Honest Mirror, die op een telefoon, laptop of tablet werkt, detecteert je armen, benen en hoofd en kan zo je lichaamstaal analyseren tijdens je presentatie. Je zet je device zo neer dat je camera je kan zien en houdt je presentatie. Daarna krijg je dan een rapportage en tips over stemgebruik, spreeksnelheid, en lichaamstaal."

"Ik ben onderwijskundige", zegt Stan. "Ik heb dus geen achtergrond in technologie. Daarom klopte ik aan bij de HU-opleiding ICT met de vraag: hebben wij ICT-studenten in huis die willen werken aan vernieuwende onderwijsapplicaties? Regelmatig zaten daar studenten tussen die dit project uitkozen omdat ze zelf last hebben van presentatieangst. Ze kiezen dit project, omdat ze het belangrijk vinden dat deze applicaties er komen. We hebben de studenten meteen veel verantwoordelijkheid gegeven. Het is super als je doelgroep zo betrokken is bij je innovatie." Student Olivier van der Molen: "Het voelde vanaf dag één alsof we collega's waren. En dat zijn we nu ook officieel, want na mijn projectperiode heeft Stan me een baan aangeboden als coördinator van studenten die aan het project werken. Ik werk hier nu dus naast mijn studie." 

De VR-omgeving is uitgebreid getest. Hieruit blijkt dat hij studenten net zo goed leert presenteren als de gangbare, klassikale aanpak. Stan: "Met daarbij de kanttekening dat de tool de inhoud van de presentatie en of het waar is wat je zegt niet kan beoordelen. Dat blijft docentenwerk." De applicatie waarin lichaamstaal wordt geanalyseerd, Honest Mirror, wordt nu getest bij verschillende opleidingen binnen en buiten Hogeschool Utrecht. Op termijn wordt Honest Mirror gratis beschikbaar gesteld. "Dan kan iedereen die Nederlands of Engels spreekt de app gebruiken. Maar we hebben ook de ambitie om de twee tools te integreren en voor andere taal- en cultuurgebieden door te ontwikkelen."

CoVince

HU-lectoraat Betekeninsvol Digitaal Innoveren

HU-opleiding open ICT

HU-opleiding ICT

HU-lerarenopleiding Geschiedenis

Unesco

Abilene Christian University, Texas