15 jaar HU Honours: van excelleren naar floreren

Allereerst maar even: wat is honours precies?

“Met honoursonderwijs biedt de HU studenten de kans om zichzelf én talenten verder te ontdekken en zich zo te ontwikkelen tot zelfbewuste, krachtige en toekomstgerichte professionals. Studenten verdienen hier geen studiepunten mee maar ‘sterren’, die gekoppeld zijn aan internationaal erkende edubadges. Bij het behalen van vijf sterren kan je een honourscertificaat ontvangen.”

Hoe is honours vijftien jaar geleden begonnen?

 “In die tijd werd in Nederland veel gesproken over de zogenaamde ‘zesjescultuur’; te veel talent zou onbenut blijven. Het ministerie van OCW wilde daar iets aan doen en begon het Siriusprogramma. Dat moest hogescholen en universiteiten stimuleren meer aan talentontwikkeling te doen. Talentontwikkeling, dat betekende toen: excelleren en presteren, ofwel de beste studenten boven zien te krijgen. Niet iedere hogeschool deed mee aan Sirius; de HU wel. Dat was de start van ons honoursonderwijs.”

Wat is er sindsdien veranderd?

“Als ik de ontwikkeling van vijftien jaar honoursonderwijs moet schetsen in een paar woorden, is het: van excelleren naar floreren. Het begon met het stimuleren van de beste studenten, inmiddels gaat het over het floreren van alle studenten. Bij de HU is het honoursprogramma sowieso altijd relatief laagdrempelig geweest omdat wij, in tegenstelling tot andere hogescholen, niet alleen omvangrijke programma’s boden maar ook losse trajecten. Daarmee was ons honoursonderwijs al vroeg heel flexibel en toegankelijk. We richten ons daarbij op alle nieuwsgierige studenten: mensen die nieuwsgierig zijn naar zichzelf en naar de wereld om hen heen.”

Nieuwsgierig naar zichzelf?

“Honours gaat niet alleen over verbreden en verdiepen van kennis en kunde, het gaat ook over persoonlijke en sociale ontwikkeling. Je kan jezelf niet thuis laten in je professionele leven; wie je bent, bepaalt in hoge mate hoe jij je werk doet en welke keuzes je daarin maakt. Daarom is er naast inhoudelijke specialisatie ook aandacht voor wie jij bent als mens. Dit komt ook tot uitdrukking in het profiel van de HU honoursstudent: de why-professional. Die is zich bewust van zijn drijfveren en waarden, zijn ‘why’, en weet waar hij, zij of hen voor staat en gaat. Op het honoursevent is de première van de documentaire over de why-professional.

Het is dus niet alleen voor de beste studenten. Maar als je moeite hebt met studeren, zul je niet snel iets extra’s gaan volgen…

“Dat is helaas een hardnekkig misverstand. We zien bij honours echt alle soorten studenten, met uiteenlopende drijfveren. Soms leren studenten bij ons juist aan timemanagement te doen, waardoor ze hun studie weer op de rails krijgen. Soms ontdekken ze dat hun studie toch niet goed bij ze past. Maar net zo vaak ontdekken of herontdekken ze bij honours waarom ze voor een richting gekozen hebben, wat ze er nou echt leuk aan vinden. Hun motivatie komt terug.”

Dus ook in die zin draagt honours bij aan studentsucces?

“En aan studentenwelzijn, ja. We hebben het – binnen en buiten de HU - al jaren over de Sustainable Development Goals, de SDGs. Als je die maatschappelijke doelen wilt waarmaken, moet je echter eerst nadenken over jezelf: Waar geloof je in? Waar kom jij je bed voor uit? Wie ben ik in deze wereld, wat kan ik eraan bijdragen? Daarvoor is er door experts een aanvullend raamwerk opgesteld: Inner Development Goals - de IDGs. Honours gaat niet alleen over de SDGs, de missiegedreven opgaven, maar net zo goed over de IDGs, over persoonsvorming en welbevinden, juist om in die buitenwereld een impactvolle bijdrage te kunnen leveren.”

Hoe ziet dat er in de praktijk uit?

“Studenten kunnen hun eigen invulling geven aan projecten en coaching krijgen van honoursdocenten. Ze kunnen ook kiezen voor een hogeschoolbrede honourscursus, zoals Leef met Lef. Hierin wordt met een filosofische insteek gekeken naar allerlei ethische kwesties. Een ander voorbeeld is de cursus Playfulness, een combinatie van theaterspel en mindfulness: een speelse manier om tot jezelf te komen en je te verbinden met anderen. In het jaartraject Grensverleggers zetten studenten de volgende stap. Daarin kijken ze vanuit hun persoonlijke leiderschap en professionele gedrevenheid hoe zij impact kunnen maken. Want bij honours wordt persoonlijke ontwikkeling nooit navelstaren. Uiteindelijk gaat het over: jezelf leren kennen om te weten wat jij kunt doen voor je omgeving.”

Wat verwacht je voor de toekomst?

“Veel moois! Elk jaar volgen een kleine duizend studenten ons honoursonderwijs, de belangstelling is onverminderd groot. Verder ga je steeds meer crossovers zien, waarbij we kennisgebieden nog meer met elkaar verbinden, hopelijk ook in samenwerking met lectoraten, waarbij honours een brug kan slaan tussen onderwijs en onderzoek. Honours heeft van oudsher een proeftuinfunctie en wil die blijven bieden, juist ook voor docenten in het reguliere onderwijs. Zij kunnen binnen honours experimenteren met hun nieuwe ideeën en de succesvolle elementen doorzetten naar het curriculum.”

“Ik hoop voor de toekomst ook op nog meer ontmoetingen tussen studenten van allerlei opleidingen, van Associate degree tot master. Zo zijn we bezig een HU-brede studievereniging voor honoursstudenten op te richten. Het wordt de eerste hogeschoolbrede studievereniging van de HU. Zo’n primeur past bij ons, het is een mooi voorbeeld van de ‘proeftuin’, van ruimte geven aan nieuwe ideeën.”

Ten slotte is honours een aantrekkelijk visitekaartje voor de HU, stelt Annelies. “Ik spreek geregeld op open dagen ouders en scholieren. Als ik dan vertel over honours - over waar wij ons als hogeschool op richten, over studentsucces en betekenisvol bezig zijn voor de buitenwereld -, dan zie je het kwartje soms vallen. Dat kan zelfs het verschil maken tussen een keuze voor hbo of universiteit. We hebben een student die in Almelo woont: twee uur heen en twee terug met het openbaar vervoer. Waarom komt die naar de HU? Vanwege ons honoursprogramma. Dan denk ik: we bieden hier echt iets bijzonders.”