Trojaanse paarden in waarderingssystemen
Schalen van nieuwe benaderingen voor leer-werktransities voor jongeren met speciale ondersteuningsbehoeften
In veel EU-landen, waaronder Nederland en België, groeit de aandacht voor het verbeteren van de toegang tot de arbeidsmarkt voor jongeren met specifieke ondersteuningsbehoeften (YSSN). Ondanks beleidsinspanningen in de afgelopen 15 jaar blijft de kloof in werkgelegenheid voor mensen met een beperking groot. Voor veel van deze jongeren is de overgang van school en zorg naar werk en deelname aan de maatschappij een grote uitdaging. De complexe regelgeving, verschuivende verantwoordelijkheden tussen instanties, en de versnippering binnen zorg- en welzijnsdiensten vergroten hun onzekerheid en belemmeren hun kansen op een succesvolle integratie in de arbeidsmarkt.
Om deze overgang te verbeteren, is een fundamentele verandering in de manier van denken en handelen—een zogenaamde paradigmawijziging—essentieel. Dit vraagt om een vernieuwde kijk op de waarde en talenten van deze jongeren. In dit kader zullen twee innovatieve zorg-werk-leerprogramma's, gericht op praktijkleren, worden opgeschaald met behulp van actieonderzoek. In 'transitie-arena's' binnen MKB-bedrijven krijgen jongeren de kans om hun vaardigheden te ontwikkelen in een reguliere werkomgeving en nieuwe benaderingen uit te proberen.
Doel
Dit project richt zich op het ontwikkelen van gedeelde vaardigheden door integratie van diensten en nauwe samenwerking tussen professionals, zorgontvangers en mantelzorgers. Het uiteindelijke doel is een duurzame en inclusieve leeromgeving waarin jongeren met specifieke ondersteuningsbehoeften (YSSN) zich optimaal kunnen ontwikkelen en hun plek in de maatschappij kunnen vinden.
De doelen van het project zijn alsvolgt:
- Betrekken van 170 YSSN in actieve werkplekken;
- Onderzoeken van zorg-werk-leer transities door 35 professionals in de zorg en het onderwijs;
- Ondersteunen van welzijnsorganisaties bij het creëren van een gezond ecosysteem waarin zorg, werk en leren samenkomen;
- Aansporen van ten minste 20 regionale MKB-bedrijven om inclusieve praktijken te adopteren, zoals job carving (het aanpassen van werkrollen aan de vaardigheden van de werknemer).
Resultaten
Het project wil bijdragen aan een inclusieve samenleving waarin jongeren met specifieke ondersteuningsbehoeften (YSSN) zich succesvol kunnen ontwikkelen in reguliere banen of onderwijsprogramma's. Via initiatieven zoals het creëren van inclusieve werkplekken en job carving (het aanpassen van werkrollen aan individuele talenten) kunnen deze jongeren actief bijdragen aan hun omgeving. Het project zal 170 jongeren begeleiden, waarbij 30 een vaste werkplek krijgen en 20 praktijkcertificaten behalen. Samen met regionale mkb’s en professionals worden inclusieve praktijken bevorderd, en de stad Apeldoorn ontwikkelt een routekaart voor een duurzaam zorg-werk-leer ecosysteem. Publicaties en een handleiding zullen deze benaderingen delen voor bredere toepassing tegen 2026.
Looptijd
01 januari 2025 - 21 december 2026
Aanpak
Door twee innovatieve zorg-werk-leerbenaderingen te combineren, worden professionals en jongeren met specifieke ondersteuningsbehoeften (YSSN) samengebracht in zogenaamde 'transitie-arena's'—speciale leer- en werkomgevingen waarin zij gezamenlijk werken aan hun sterke punten en integratie in reguliere banen. Het project bevordert de samenwerking tussen zorg- en onderwijsprofessionals, jongeren en hun mantelzorgers om deze doelen te realiseren. In totaal zullen 170 YSSN actief betrokken worden op de werkvloer, 35 professionals zullen getraind worden, en ten minste 20 regionale mkb’s zullen inclusieve werkpraktijken zoals job carving implementeren.
Impact voor het onderwijs
Hogeschool Utrecht integreert de projectresultaten in het curriculum om inclusief onderwijs voor toekomstige leraren en sociaal werkers te versterken. Door belangrijke leermomenten en uitdagende situaties (‘critical incidents’) uit de transitie-arena’s als casestudy’s te gebruiken, krijgen studenten de kans om praktische vaardigheden te ontwikkelen. Zo leren zij om hedendaagse uitdagingen in inclusief onderwijs, dat ruimte biedt voor diverse leervragen en behoeften, beter aan te pakken en zich optimaal voor te bereiden op hun beroepsrollen.
