internationale interesse voor project virtual reality in het onderwijs

Stan: “In het begin was ik sceptisch over toepassingen van virtual reality in het onderwijs. Zelf ben ik niet iemand van de nieuwste technische snufjes; ik heb bijvoorbeeld nooit de laatste iPhone. Maar ik was zeker nieuwsgierig naar de testresultaten van de virtuele tools. Mijn drijfveer is vooral om onderwijs te vernieuwen en echter te maken met zo veel mogelijk real life opdrachten. Als je die kunt simuleren met technologie, kan dat een enorme bijdrage leveren aan het onderwijs.”

De cursus mondeling presenteren die Stan met zijn team heeft ontwikkeld, werkt met een VR-bril. Hiermee worden drie belangrijke aspecten van mondeling presenteren geanalyseerd: oogcontact, stemgebruik en houding/gebaren. Kijk je iedereen voldoende aan? Praat je niet te snel? Feedback op dit soort dingen kun je tijdens de presentatie in icoontjes op de achtergrond zien verschijnen. Maar het virtuele publiek reageert ook direct: als bepaalde mensen zich bijvoorbeeld te weinig aangekeken voelen, gaan ze fluisteren. Aan het einde van de presentatie tonen allerlei grafieken hoe je scoort op de drie genoemde aspecten en waar je verbeterpunten liggen. 

Na de eerste testen van de virtuele cursus zijn de resultaten gepubliceerd in Computers & Education, een toonaangevend journal in onderwijskundige wetenschappen. Studenten gaven aan dat ze nog nooit zulke gedetailleerde feedback hadden ontvangen over een presentatie. Ook het oefenen in deze veilige omgeving zonder echt publiek vonden de studenten heel prettig. Docenten blijven echter onmisbaar: hun positieve en constructieve feedback vinden studenten van groot belang. Bovendien letten docenten op andere dingen zoals de structuur van een presentatie. Een combinatie van feedback door de docent en virtual reality lijkt dus ideaal.

Virtueel leren kan de kwaliteit van het onderwijs enorm verhogen volgens Stan. “Niet alleen door de gedetailleerde feedback en door de mogelijkheid eindeloos te oefenen. Maar ook doordat de docent tijd overhoudt voor andere dingen zoals coaching. Het mooie is verder dat docenten de gegevens uit het systeem kunnen gebruiken om de ontwikkeling van studenten te monitoren door de studiejaren heen.” 

Op dit moment gebruiken verschillende HU-opleidingen de VR-tool mondeling presenteren. Bijvoorbeeld de lerarenopleidingen Nederlands en Engels en de opleiding HBO-Rechten. Studenten van deze opleidingen kunnen hun smartphone in een van de 150 VR-brillen plaatsen en volop oefenen.

De interesse voor de toepassing van VR op de HU is groot. Stan krijgt vragen en samenwerkingsverzoeken vanuit allerlei Nederlandse en buitenlandse opleidingsinstituten en multinationals. Op 20 mei vertrekt hij voor samenwerking naar een universiteit in Bangkok, er zijn contacten met Zuid-Afrika en eind van dit jaar gaat hij voor de Teachers Task Force naar Dubai. 

De Teacher Task Force is gericht op de ontwikkeling van het leraarschap wereldwijd. Stan houdt zich binnen de task force bezig met de mogelijkheden van artificial intelligence. Allerlei vraagstukken passeren de revue in een rapport dat deze maand verschijnt: van de privacy van opgeslagen studentgegevens tot het trainen van trainers, de organisatie en de benodigde infrastructuur. “In westerse landen zijn deze zaken vrij gemakkelijk te regelen. Maar in Afrika of een vluchtelingenkamp, is het niet vanzelfsprekend dat er wifi is.” 

Niet alleen Nederland heeft te kampen met een groot lerarentekort. Wereldwijd is er een tekort van bijna 70 miljoen leraren: een van de belangrijkste thema’s van de Teachers Task Force. Virtual reality en artificial inteligence kunnen volgens Stan op twee manieren behulpzaam zijn bij het verminderen van dit tekort. Enerzijds kunnen bestaande docenten meer tijd aan andere zaken besteden als VR een deel kan overnemen. “Met de task force gaan we onderzoeken in hoeverre artificial intelligence een rol kan vervullen bij onder meer correctie van schoolwerk, het voorkomen van drop-outs, oefeningen en administratieve taken. Anderzijds kan VR ook bijdragen aan de training van docenten zoals in Zuid-Afrika het plan is.” 

“De HU is heel innovatief bezig en biedt zelfs mogelijkheden voor experimenteel onderzoek. Dat is bijzonder. Onderzoek is van groot belang voor nieuwe toepassingen van VR in het onderwijs. Want computers kunnen alleen iets beoordelen als ze van tevoren geïnstrueerd zijn hoe en wat ze moeten beoordelen.” VR zal de toekomst van het onderwijs ongetwijfeld gaan veranderen en verbeteren. Wordt vervolgd dus.

Stan van Ginkel is als docent en onderzoeker verbonden aan het Instituut Archimedes en het Lectoraat Artificial Intelligence van de Hogeschool Utrecht.
Eerder verscheen over zijn werk:
https://www.hu.nl/leren-presenteren-met-een-vr-bril-werkt.

Fotografie VR-beeld: Kees Rutten