Krachtenbundeling HU en CINOP bij aanpak gecijferdheid: “het is 5 voor 12”

HU en CINOP starten een bewustwordingscampagne, bieden diverse activiteiten voor deskundigheidsbevordering aan, doen onderzoek en ontwikkelen instrumenten. Doel: meer volwassenen bereiken die moeite hebben met gecijferde situaties, en voor hen mogelijkheden creëren voor persoonlijke ontwikkeling.

Informatie wordt in onze samenleving steeds vaker aangeboden in een combinatie van taal met getallen, grafieken en diagrammen. Zulke – veelal digitale - informatiebronnen zijn vaak van groot maatschappelijk belang. Denk aan persconferenties over corona en formulieren van de Belastingdienst. Veel mensen hebben hier moeite mee; in Nederland gaat het om 2,5 miljoen mensen met beperkte basisvaardigheden. Annemarie Groot, senior adviseur en onderzoeker bij CINOP: “Het is in Nederland gebruikelijk om de 2,5 miljoen mensen die moeite hebben met taal en/of rekenen ‘laaggeletterd’ te noemen. Dit lijkt te verwijzen naar enkel moeite hebben met taal. Echter, vaardig omgaan met deze informatiebronnen en nieuwe vormen van communicatie vergt geletterdheid én gecijferdheid én digitale vaardigheden. Het is vijf voor twaalf; als we ons uitsluitend op taal blijven richten, missen we een enorme kans.”

Dr. Kees Hoogland, lector aan de HU: “Gecijferdheid vergt een brede aanpak. Het gaat om aandacht voor cognitieve, affectieve en psychologische factoren. Bij veel volwassenen die moeite hebben met gecijferdheid is er sprake van rekenangst of negatieve associaties met het schoolse rekenen. Zij zijn niet geholpen met een standaardrekenles, maar ontwikkelen hun gecijferdheid in concrete, functionele situaties.”

Onderzoek toont aan dat laaggecijferdheid een groter struikelblok is dan laaggeletterdheid (Algemene Rekenkamer, 2016). En toch is er relatief weinig aandacht voor in de media en vanuit beleidsmakers. Dat moet anders. Daarom gaan de HU en CINOP investeren in bewustwording: heldere informatievoorziening, gericht op beleidsmakers van centrale en regionale overheden, bibliotheken en werkgevers. Langs deze weg moet uiteindelijk de bewustwording onder alle Nederlanders vergroot worden over het belang van gecijferdheid en het effect van laaggecijferdheid op het dagelijkse handelen.

Ten tweede gaan de HU en CINOP investeren in deskundigheidsbevordering. Doel is de handelingsbekwaamheid van professionals in het sociale en educatieve domein te versterken. Doordat zij de doelgroep kennen, bestaande activiteiten met elkaar kunnen verbinden en kunnen inspelen op leerwensen, is hier veel winst te behalen in het aanpakken van laaggecijferdheid.

Ten derde zetten de HU en CINOP in op onderzoek. Er is een groot tekort aan onderbouwde kennis en instrumenten, specifiek gericht op gecijferdheid. Het is van groot maatschappelijk belang dat er meer kennis komt over wat werkt bij het bevorderen van gecijferdheid. Fundamentele kennis over wat gecijferdheid is, maar ook toegepaste kennis over hoe interventies op het gebied van gecijferdheid kunnen bijdragen aan het beter toerusten van volwassenen om volwaardig te kunnen participeren in de hedendaagse gecijferde samenleving.

Hogeschool Utrecht en CINOP versterken elkaars jarenlange expertise. Het lectoraat Wiskundig en Analytisch Vermogen van Professionals van de HU onderzoekt welke wiskundige en analytische vaardigheden professionals nodig hebben nu werkplekken en beroepssituaties snel veranderen door digitalisering en technologie. Het lectoraat wil op basis van onderzoek (aanstaande) professionals en burgers beter toerusten om met zelfvertrouwen rekenen, wiskunde en statistiek te gebruiken in relevante situaties.

Onderwijskundig advies- en onderzoeksbureau CINOP is al meer dan 20 jaar expert op het gebied van geletterdheid, gecijferdheid en digitale vaardigheden. CINOP heeft (internationale) expertise opgebouwd door de verbinding tussen onderzoekscapaciteit, instrument- en materiaalontwikkeling en actuele kennis over maatschappelijke en beleidsmatige ontwikkelingen rondom basisvaardigheden voor zowel jongeren als volwassenen.