'Nieuwe buren' vergroten leefbaarheid in Overvechtse flat

In de aanpak rondom het verbeteren van de leefbaarheid stond het bevorderen van goed burencontact centraal: in het bijzonder tussen mensen met en zonder enige vorm van ondersteuning van bijvoorbeeld een zorgorganisatie of sociaal wijkteam. In nauwe samenwerking met de verschillende organisaties werd gewerkt aan herstel van de leefbaarheid door overlastgevende en soms criminele bewoners meer begeleiding te bieden of uit te plaatsen. De vrijgekomen woningen werden beschikbaar gesteld aan de ‘Nieuwe Buren’, een groep van in eerste instantie zeven jongeren die actief wilden bijdragen aan de leefbaarheid in het complex.

Deze Nieuwe Buren kozen er bewust voor een goede buur te zijn en zich in te zetten voor de gemeenschap, vertelt betrokken HU-onderzoeker Aly Gruppen. “Voor elke vertrekkende huurder werd een nieuwe huurder geplaatst die een positieve bijdrage kon leveren aan het complex.” De groep Nieuwe Buren is de laatste twee jaar toegenomen tot zo’n veertig bewoners op een totaal aantal van 188 woningen. Deze groep organiseert activiteiten voor het gehele complex, om zo de leefbaarheid te vergroten. Dit wordt gedaan door melding te maken van onderhoudsproblemen, maar ook door het opzetten van bijvoorbeeld een ICT commissie die mensen helpt met computerproblemen en een tuincommissie voor het onderhoud. Dit alles met als doel het vergroten van de sociale cohesie en het stimuleren van burencontact. 

Karin Eijlander, wijkconsulent van Mitros en betrokken bij het onderzoek, blikt terug: “Toen we startten, zorgde 40 tot 45 procent van de bewoners voor problemen.” De vorm van het gebouw is naar binnen gericht, rondom de binnentuin. Dit zorgde er samen met weinig sociale cohesie en een lage meldingsbereidheid voor dat het complex aantrekkelijk was voor ongewenste activiteiten. “De criminaliteit en andere problemen waren daar ook behoorlijk hoog”, stelt Eijlander. “De criminaliteit kwam zowel van buiten als van binnenuit. Dader- en slachtofferschap liepen ook door elkaar heen. Kwetsbare mensen werden ook weer meegezogen in dat milieu. Zij werden bijvoorbeeld voor het karretje van drugdealers gespannen om ‘van alles te regelen’”. 

Niels Veldhuisen is bewoner van de Vulcanusdreef en deed voor de afronding van zijn HU-opleiding Social Work onderzoek naar de komst Nieuwe Buren en de effecten hiervan. De bewoners die hij interviewde, zagen verschil tussen de situatie in 2018 en nu. Het complex wordt als rustiger ervaren. De grootste winst in burencontact is volgens bewoners gemaakt bij de start, toen de grootste overlastveroorzakers uit het pand werden gehaald. Er zijn nu veel minder problemen met alcoholverslaafden en drugsgebruikers en -dealers dan in 2018. Een positieve verandering, die ertoe leidde dat een aantal bewoners zich veiliger voelt contacten aan te gaan met hun buren, omdat zij minder vijandigheid tegenkomen. 

De nieuwe bewoners zijn bezig door middel van allerlei activiteiten om de contacten tussen bewoners te stimuleren. Soms leidt dat tot mooie resultaten, zoals een kerstboom in de hal met kerstwensen van bewoners voor iedereen in de flat. Er is duidelijk behoefte aan kleine, laagdrempelige contacten. ‘Small talk’ vinden bewoners dan ook belangrijk bij goed burencontact; de incidentele gesprekjes bij de lift, op de galerij of bij het ophalen van een pakje bijvoorbeeld. Dat is niet voor iedereen even makkelijk; zo durft niet iedereen aan te bellen bij de buren om een praatje te maken. Het bereiken van de meest kwetsbare bewoners blijkt ook voor de Nieuwe Buren lastig, blijkt uit het onderzoek. Daar is nog winst te behalen, concludeert Aly Gruppen.