Ondernemerschap loont steeds minder
Het aantal ondernemers dat het minimumloon of meer verdient, is fors gedaald naar 42%. Een ruime meerderheid verdient dus onder het minimumloon. Een zorgelijke ontwikkeling. Ook daalt het ondernemersvertrouwen fors. Tegelijk verbeteren de nettomarges en solvabiliteit van kleinbedrijf-ondernemers, zo blijkt uit de 11e Kleinbedrijf Index (KB Index), een initiatief van de HU, ONL en Qredits. Deze resultaten impliceren dat ondernemers er alles aan doen om de continuïteit van hun bedrijf te waarborgen. Ze halen dus minder loon uit de zaak om daarmee het bedrijf zo gezond mogelijk te houden.
“Ondernemers houden hun nettomarges stabiel terwijl (arbeids)kosten stijgen en de economie krimpt. Het betalingsgedrag verbetert in alle sectoren, net als de continuïteit en solvabiliteit van ondernemers. Ook nemen de stressscores bij ondernemers af”, vertelt HU-lector Financieel-Economische Innovatie Lex van Teeffelen, betrokken bij het onderzoek van de KB Index.
Vertrouwen, inkomen en financieringsbehoefte
“Tegelijk zakt het ondernemersvertrouwen sterk terug en dalen (verwachte) investeringen en het ondernemersloon flink. Slechts 42% van de ondernemers verdient het minimumloon of meer, terwijl 30% minder dan het sociaal minimum verdient. Daarbij is nog steeds 24% van de bedrijven technisch failliet, maar lijkt bijna de helft levensvatbaar als naar omzet en nettomarges wordt gekeken.”
Er zijn daarbij flinke verschillen per sector en per marktsegment. Bedrijven in de Business-to-Business zoals de zakelijke dienstverlening doen het bovengemiddeld goed. De Business-to-Consumer markt heeft het moeilijker. De culturele sector valt op met zeer lage omzetten en ondernemersinkomens, terwijl de groeiverwachting in deze sector stijgt. Tegelijk lijken ondernemers in de detailhandel en de horeca de weg naar boven gevonden te hebben.
“De algemene kapitaalbehoefte bij ondernemers daalt naar 31%. Maar onze rapportage laat zien dat de financieringsbehoefte nog altijd dubbel zo hoog is als uit CBS-statistieken blijkt. Er zijn daarin geen sectorale verschillen zichtbaar”, aldus Van Teeffelen.
Goed ondernemerschap leidt nauwelijks tot betere bedrijfsresultaten
Onderzoek naar verschillende aspecten van de ondernemendheid laten zien dat innovatie en proactiviteit geen enkel effect hebben op het onmiddellijke bedrijfsresultaat (de nettomarges en continuïteit). Een hogere risicobereidheid en autonomie hebben een beperkt positief effect op de nettomarges en een hogere risicobereidheid geeft een klein positief effect op de continuïteit. Sterk concurreren verzwakt de continuïteit licht.
“Met meer ondernemerschap maak je niet het verschil, de bedrijfsresultaten veranderen er nauwelijks door. Dat geeft te denken en kan erop wijzen dat Nederland steeds minder ondernemersvriendelijk wordt. Slechte toegang tot financiering, grote regeldruk en een wispelturige overheid maken ondernemers kopschuw om te investeren”, aldus Lex van Teeffelen.
“Voor ondernemers betekent dit dat ze regelmatig hun bedrijfsvoering tegen het licht houden. Er zijn teveel ondernemers die nauwelijks kunnen leven van hun opbrengsten. Stop er als ondernemer mee als je er niet fatsoenlijk van kan leven, want je neemt een enorm risico.”
"Met meer ondernemerschap maak je niet het verschil, de bedrijfsresultaten veranderen er nauwelijks door. Dat geeft te denken."
Lex van Teeffelen
Over de KB Index
Dit is de elfde editie van de Kleinbedrijf Index, een gezamenlijk initiatief van Qredits, ONL voor ondernemers en Hogeschool Utrecht. Cultuur+Ondernemen is partner van de Kleinbedrijf Index. Hogeschool Utrecht zorgt voor de methodische verantwoording en de wetenschappelijke inbreng van de Kleinbedrijf Index. Deze editie lag de focus op de ondernemendheid van de respondenten.
Ondernemers zonder personeel en kleinbedrijf ondernemers vertegenwoordigen 95,5 procent van alle ondernemers in Nederland. Samen zorgen zij voor bijna een kwart van alle bedrijfswinsten en een derde van de werkgelegenheid in Nederland. Als barometer voor deze onderbelichte groep is deze index ontwikkeld, waarvan de uitkomsten vier keer per jaar worden gepubliceerd.
Meer weten?
Het rapport KleinBedrijfIndex Q2&Q3 2023is digitaal beschikbaar op ResearchGate.
