ETHOS-telling dak- en thuisloosheid

Een collage van verschillende foto's van het project ETHOS

Goed zicht op de aard en omvang van dak- en thuisloosheid ontbreekt in Nederland, terwijl dit cruciaal is voor effectief beleid. Daarom voeren we tellingen uit aan de hand van de Europese ETHOS-Light definitie van dak- en thuisloosheid. Hierdoor krijgen we zich op de aantallen en profielkenmerken van dak- en thuisloze mensen in Nederlandse regio’s.

In 2023 voerden we de ETHOS-telling voor het eerst uit in twee Nederlandse regio’s. In 2024 deden we dit opnieuw in zes andere regio’s. Aan de derde ronde van de telling, die plaatsvindt in 2025, nemen negen regio’s deel. Hogeschool Utrecht en Kansfonds hebben als ambitie om de tellingen voort te zetten en betrouwbare, vergelijkbare cijfers over dak- en thuisloosheid in heel Nederland te verkrijgen.

"Uit de praktijk wisten we al dat de groep mensen die in een onzekere woonsituatie zit anders en groter is dan de cijfers ons eerder vertelden. De telling bevestigt dit."

Pieter Paul Slikker, wethouder ’s-Hertogenbosch (gemeente eerste telronde)

Doel

De ETHOS-telling beoogt inzicht te bieden in de aantallen en profielkenmerken van dak- en thuisloze mensen in verschillende Nederlandse regio’s. Daarbij willen we ook mensen in beeld brengen die in bestaande cijfers niet of onvoldoende voorkomen, zoals kinderen, vijfenzestigplussers, vrouwen en ongedocumenteerde mensen. Hiermee dragen we bij aan de doelstelling uit het Nationaal Actieplan Dakloosheid 2023-2030 om dakloosheid in Nederland in kaart te brengen aan de hand van de ETHOS-Light definitie. Beleidsmakers kunnen met de resultaten aan de slag om dakloosheid te voorkomen en op te lossen.

Aanpak

We betrekken zoveel mogelijk organisaties en diensten in de deelnemende regio’s die met dak- en thuisloze personen in contact staan. Medewerkers van deze organisaties vullen voor iedere dak- of thuisloze persoon een korte vragenlijst in.

Resultaten (tot nu toe)

  • Inzicht in de aantallen, profielkenmerken en leefsituaties van dak- en thuisloze mensen op regionaal en gemeentelijk niveau.
  • Relevante beleidsinformatie voor zowel lokale als landelijke beleidsmakers.
  • Versterking van lokale en regionale samenwerking rondom de preventie en aanpak van dak- en thuisloosheid.
  • Bewustwording van de diversiteit van dak- en thuisloosheid en bijstelling van de vaak eenzijdige beeldvorming.

"Als regio en gemeente ’s-Hertogenbosch zetten we in op het voorkomen van dakloosheid en het bieden van onderdak wanneer het toch gebeurt. Deze telling geeft het noodzakelijke inzicht om dit te verbeteren en verdient navolging in alle gemeenten."

Pieter Paul Slikker, wethouder ’s-Hertogenbosch (pilotgemeente eerste telronde)

Impact

(Toekomstige) professionals in verschillende domeinen begrijpen door dit project beter wat dak- en thuisloosheid omhelst en hoe zij hierin het verschil kunnen maken. We delen kennis en inzichten rondom de ETHOS-definitie en de resultaten van de tellingen tijdens regionale en landelijke bijeenkomsten met een zo breed mogelijk publiek. We dragen deze kennis ook over in de leergang Housing First – Wonen Eerst van Hogeschool Utrecht en Housing First Nederland en in het onderwijs aan studenten van de opleiding Social Work.

Looptijd

01 oktober 2022 - 01 oktober 2030

Resultaten tweede ETHOS-telling van dak- en thuisloosheid in 55 gemeenten:

Betrokken HU-onderzoekers

Betrokken lectoraten

Samenwerking met kennispartners

Bij het opzetten en uitvoeren van de ETHOS-tellingen werken we samen met Lucas – Centrum voor Zorgonderzoek & Consultancyexterne link van de Katholieke Universiteit Leuven. Zij ontwikkelden de wetenschappelijk onderbouwde en gevalideerde onderzoeksmethode die in dit onderzoek wordt toegepast.

Financiering

De ETHOS-tellingen worden gefinancierd door Kansfonds en het Ministerie van VWS.
Foto van Sandra Schel

Sandra Schel

  • Docent-onderzoeker
  • Lectoraat: Wonen en Welzijn